Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 22.02.2020 tarihinde Arsa ve Arazi Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik çıkararak bundan böyle belediye ve mücavir alanlar ile bu alanlar dışında yapılacak olan binalı ve binasız arsa ve arazilerdeki uygulama imar planlarının ne şekilde yapılması gerektiğini düzenlemiştir. Bu yönetmeliğin 37.maddesi ile de mahkeme kararları ile iptal edilen parselasyon planlarında idarelerin ne şekilde hareket etmesi gerektiği düzenlenmiştir. Şöyle ki;

Eğer bir parselasyon planı mahkeme kararı ile iptal edilmiş ancak sadece parsel bazlı iptal kararı verilmiş ise sadece o parsel veya parsellerde düzeltme yapılacak, eğer bu düzeltme iptal edilmeyen diğer parselleri de etkiliyorsa uygulama alanının tamamında yeni parselasyon planı yapılacaktır. Yine mahkeme kararı ile iptal de mahkeme planı onaylayan encümen veya kurum kararını da iptal ederse mevcut eski kök parsele dönüş yapılacaktır. Bu durumda eğer bu alanda ihdas yolu ile taşınmaz satışı yapılmış veya yapı ruhsatı verilmiş, kat irtifakı/kat mülkiyeti kurulmuş ise artık mahkeme gerekçesi de dikkate alınarak yeni parselasyon planı yapılmalıdır. Mahkeme kararında sadece eksik ve hatalı parselasyon planının düzeltilmesi isteniyorsa ve mevcut tescilli parseller üzerinden yapılacak yeni parselasyon planında bu yapılabiliyorsa mahkeme kararı ile sınırlı yeni parselasyon planı yapılabilecektir. Mahkeme kararı ile iptal edilen parselasyon planı öncesinde bedele dönüştürme yapılmış ise bu durumda alınan bedel yapı sahibine yeniden yapılacak değerleme oranına göre iade edilecektir veya yeni parselasyon planında çıkacak değer üzerinden mahsup işlemi yapılacaktır.

İşte bu düzenlemeye 21.10.2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan yeni bir ek 5.fıkra ile;

Yapılan imar parselasyon planının mahkeme tarafından iptal edilmesi sonrası kök parsele dönülmüş ancak kök parsele dönüldüğü yerde üzerinde yapı bulunan imar parseli sahiplerine yeni planda kök parselin bulunduğu yer veya yakınında yer tahsisi yapılamayacak olması, yine iptal edilen parselin umumi veya kamu hizmetine ayrılan bir yere denk gelmesi, hukuki veya fiili imkansızlıklar nedeniyle de yer tahsisi yapılamayacak olması hallerinde;

Parselasyon planını yapan idare (belediye) bu imkansızlık halini teknik rapor haline getirecek bu teknik rapor encümen veya ilgili idare onayından geçecektir. Hak sahiplerine onay vermeleri halinde uygulama sahası içerisinde başka bir yer tahsis edilebilir. Yapı ve parsel sahipleri farklı ise yapı sahibine tahsis edilen parsel, taşınmaz sahiplerinin muvafakatiyle takasa konu edilebilir. Uygulama alanında başka parsele hak sahipleri muvafakat vermez veya kök parselde mevcut parsel kamu hizmeti umumi hizmete tahsis edilmiş ise idare yapının bulunduğu parsel ya da yerinden tahsis edilemeyen parsel, kamulaştırabilir. Kamulaştırma sürecinde idare (belediye) parselasyon alanı içerisinde mevcut kendisine ait parselleri de kamulaştırma bedeli yerine trampa yoluyla teklif edebilir. Yapının bulunduğu parsel idarenin mülkiyetine geçtikten sonra yeni uygulama ile yapı sahibine tahsis edilen parselle trampaya veya satışa konu edilebilecektir. Trampa işlemlerinde bedel SPK lisanslı değerleme uzmanları veya kıymet takdir komisyonu üyelerinin belirleyeceği değerdir. Parseller arasında değer farkı olur ise mahsuplaşılacaktır.

Kaynak: AGK&AĞKOÇ