2019 yılında belki de en fazla tartıştığımız konulardan birisi de Değerli Konut Vergisi uygulaması oldu. Bu uygulama ile 150.000 konutun bu uygulamaya tabi olduğu belirlendi ve akabinde hak sahiplerine Bakanlık ilgili genel müdürlüğü tarafından yaptırılan değerleme tespitleri tebliğ edildi. Bu tebligatlar üzerinden de 2020 yılının Şubat ayında beyanname verilmesi ve vergilerin ödenmesi süreci başlayacaktı. Hem değerleme rakamlarının ciddi yüksek olması hem de vergi oranının yüksekliği büyük bir infial yarattı. Bunun üzerine 7221 Sayılı "Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" 13 Şubat 2020 tarihinde yasalaştı ve işbu kanun ile 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununda Değerli Konut Vergisine ilişkin olarak birtakım önemli değişiklikler yapıldı. Değişikliğe ilişkin hükümleri aşağıda açıklıyor olacağız ancak vergiye ilişkin en önemli düzenlemelerden birisi verginin 1 yıl ertelenmesi oldu. İşte bu erteleme birçok çevrelerde vergi ortadan kaldırıldı gibi algılandı. Ancak yaklaşık 3 ay kadar sonra yeniden karşımıza Değerli Konut Vergisi çıkacaktır. İşte bu nedenle de bu 3 aylık sürede neler yapılması gerektiğine ilişkin de ipucu vermek isteriz.

Değerli Konut Vergisi 2021 yılında ne şekilde alınacaktır;

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 42 nci maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişikliğe göre; değerli konut vergisi matrahının belirlenmesinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce yapılan değerlemeler artık dikkate alınmayacak ve bundan böyle Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce herhangi bir konut değerleme çalışması da yapılmayacaktır. Vergi matrahı belirlenirken 1319 sayılı Kanunun 29.maddesindeki usulün uygulanması kabul edilmiştir. Yani taşınmazın Belediyelerce belirlenen bina vergi değeri esas alınacaktır.

1319 sayılı Kanunun muafiyeti düzenleyen 46 ncı maddesinde yapılan değişikliklere göre; muaflıkların kapsamı genişletilmiştir. Buna göre;

(a) bendine yapılan ekleme ile, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının mesken nitelikli taşınmazları da bu muafiyet kapsamına alınmıştır.

(b) bendinde yapılan değişiklik ile, Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanlar ilk düzenlemeden farklı olarak ‘’gelir durumuna bakılmaksızın’’ muafiyet kapsamına alınmıştır.

Ek olarak yine (b) bendine yapılan ekleme ile birden fazla mesken nitelikli taşınmazı bulunanların, değerli konut vergisi konusuna giren en düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazı muafiyet kapsamına alınmıştır. Buna göre ; birden fazla değerli konut vergisine tabii taşınmazı olanlar bunlar arasında en düşük değerli ve sadece 1 adet taşınmazın değerli konut vergisini ödemek zorunda değiller.

3) 1319 sayılı Kanununun 44 üncü maddesinde yapılan değişikliklere göre; değerli konut vergisi matrahının nasıl belirleneceği yeniden düzenlenmiş, değerli konut vergisinin matrahı 5.000.000 TL’yi aşan kısım olarak belirlenmiş ve;

5.000.000 TL ile 7.500.000 TL arasında olanlar (bu tutar dahil) 5.000.000 TL’yi aşan kısmı için (Binde 3)

10.000.000 TL’ye kadar olanlar (bu tutar dahil) 7.500.000 TL’si için 7.500 TL, fazlası için (Binde 6)

10.000.000 TL’den fazla olanlar 10.000.000 TL’si için 22.500 TL, fazlası için (Binde 10) oranında vergilendirilir.

Örneğin; Önceden 10.000.000 TL değerinde bir taşınmazdan 60.000 TL değerli konut vergisi alınabilecekken yeni düzenlemeye göre en fazla 22.500 TL değerli konut vergisi alınabilecek.

Ya da; 8.500.000 TL değerinde bir taşınmazın 7.500.000 TL’si için 7.500 TL + fazlası 1.000.000 TL nin binde 6’sına tekabül eden 6.000 TL olmak üzere toplam 13.500 TL değerli konut vergisi ödenecektir. Oysa ki değişiklikten önce 8.500.000 TL için binde 6 oranla 51.000 TL değerli konut vergisi ödenmesi düzenlenmişti.

4) 1319 sayılı Kanununun 44 üncü maddesinde yapılan diğer bir değişikliklere göre ise; belirlenen bu vergi oranlarına esas mesken nitelikli taşınmaz değerlerinin alt ve üst sınırları her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı VUK hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde arttırılacaktır. Kanunun eski halinde yeniden değerleme oranında arttırılacağı düzenlenmişti.

Değerli Konut Vergisi özetle önümüzdeki yıl yaklaşık 150.000 konut için yine geçerli olacaktır. Ancak bu konutlarda mesken niteliğinde tek taşınmazı bulunanların muafiyeti söz konusu olacağı için 2020 yılı bitmeden birden fazla taşınmazı bulunanların bu konuda aksiyon alabilmeleri için 3,5 ayları bulunmaktadır.

İmar barışına girip yapı kayıt belgesi almış olan taşınmazlarda var ise özellikle mesken niteliğinde olup işyeri olarak kullanılanlar için ikinci aşamaya geçilerek kat mülkiyeti tesisi de yaptırmış olmaları halinde taşınmazın cinsi meskenden işyerine dönüşmüş olacağı için vergiden doğrudan muaf olacaklarını da hatırlatmak isteriz. İşte bunun için de yine süre 3,5 ay kadar kalmıştır.

Saygılarımızla
Av.Ali Güvenç KİRAZ
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı

Kaynak: AGK